Metoda, która usuwa ból

– Bóle kręgosłupa to dolegliwość niemal powszechna. Stanowi nie tylko poważny problem leczniczy, ale także społeczny i ekonomiczny. Co jest powodem, że w ostatnich latach zespoły bólowe kręgosłupa stały się tak powszechnym zjawiskiem?

– Dolegliwościom sprzyja przede wszystkim zmiana, jaka dokonała się i ciągle dokonuje w zakresie stylu życia prowadzonego przez współczesnego człowieka. Począwszy od wieku dziecięcego ma miejsce ograniczenie aktywności ruchowej. Praca fizyczna zastępowana jest formami pracy statycznej, często przy komputerze, w niekorzystnej, wymuszonej pozycji naszego ciała, utrzymywanej w ciągu dnia godzinami.

– A potem, w wieku średnim, skarżymy się na kręgosłup...

– Jest jeszcze gorzej. Schorzenia tego rodzaju rzeczywiście najczęściej dotyczą osób między 35. a 55. rokiem życia, jednakże jedne z ostatnich badań, przeprowadzone w Japonii, wykazały, że 66,7 proc. uczniów szkół średnich miało już tego typu dolegliwości. Coraz wcześniej dochodzi więc do uszkodzenia lub nieodwracalnych zmian przeciążeniowych w kręgosłupie. Dane uzyskane na podstawie różnych badań wskazują, że ponad 70 procent ludności cierpi lub cierpiało na tego typu schorzenia.

– Jakie zadania spełnia kręgosłup?

– Kręgosłup człowieka pełni trzy podstawowe funkcje: ochronną – przede wszystkim dla delikatnych struktur rdzenia kręgowego, który znajduje się w kanale kręgowym; podporową – dźwigając całą górną część ciała oraz funkcję ruchu, który odbywa się pomiędzy poszczególnymi segmentami ruchowymi.

Jeżeli chodzi o samą biomechanikę kręgosłupa, to szczególną funkcję pełnią krążki międzykręgowe, potocznie zwane dyskami. Krążki te zbudowane są z odpornej na naciski części zewnętrznej – pierścienia włóknistego oraz uwodnionej części środkowej – jądra miażdżystego. Krążek międzykręgowy to rodzaj poduszeczki amortyzującej obciążenia, jakim poddany jest kręgosłup.

– Często słyszymy określenie „boli, bo wypadł mi dysk”. Co to oznacza?

– „Wypadnięcie dysku” to określenie potoczne, natomiast termin medyczny to przepuklina międzykręgowa, czyli wysunięcie się jądra miażdżystego poza przestrzeń międzykręgową, co powoduje ucisk na rdzeń kręgowy lub nerwy, które od niego odchodzą.

Przepukliny mogą wystąpić na całej długości kręgosłupa, ale w 70 procentach przypadków przypadłość dotyczy odcinka lędźwiowego – najbardziej przeciążanego jego fragmentu. 20 procent przypadków przepukliny międzykręgowej występuje w odcinku szyjnym, rzadziej pojawia się w odcinku piersiowym.

Około 90 procent wszystkich problemów bólowych kręgosłupa ma charakter dyskogenny. To m.in. lumbago, rwa kulszowa, rwa ramienna, ale także odkręgo­słupowe bóle i zawroty głowy. Dolegliwości, które utrudniają lub wręcz uniemożliwiają codzienne czynności. Do postawienia diagnozy konieczne są badania kliniczne i obrazowe – rentgen, tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny. Lekarze zalecają środki przeciwbólowe, przeciwzapalne, postępowanie fizjoterapeutyczne. Ulgę chorym przynosi także terapia manualna.

– Czyli...

– To metoda fizjoterapii, której istotą jest korygowanie wadliwych ustawień, czyli blokad w stawach kręgosłupa i stawach obwodowych. Zmniejsza to ucisk na struktury nerwowe rdzenia kręgowego i uwalnia chorego od bólu.

Ten rodzaj terapii zajmuje się usuwaniem przyczyn bólu – nie jego skutków. Leczenie dyskopatii i innych wymienionych wyżej schorzeń nie zawsze musi się bowiem odbywać przy udziale środków farmakologicznych. Nie jest to dzisiaj konieczne, chociażby w przypadku bólów kręgosłupa czy stawów obwodowych.

Powszechną praktyką stało się, że w tego typu przypadkach specjaliści zalecają terapię manualną jako formę terapii zaburzeń narządów ruchu. Dzisiaj terapia manualna jest często – słusznie – określana jako praktyczna część medycyny, ponieważ umożliwia leczenie odwracalnych zaburzeń funkcji ruchu, tym samym pozwalając odzyskać pełną sprawność organizmu.

– Kiedy terapia manualna może pomóc?

– Wskazaniami do tego typu terapii są m.in.: bóle kręgosłupa i stawów, zaburzenia równowagi mięśniowej, wady postawy o charakterze odwracalnym, stany pourazowe w obrębie kości, stawów, więzadeł i mięśni, kręgozmyk, dyskopatia, przepuklina międzykręgowa, lumbago, rwa kulszowa, ramienna i udowa, odpotyliczne bóle i zawroty głowy, zespół bolesnego barku i wiele innych.

Warto pamiętać, że kręgosłupowi szkodzi zarówno siedzący tryb życia i brak aktywności fizycznej, jak też ciężka praca fizyczna i nierozsądne uprawianie sportu. Dużą rolę w powstawaniu schorzeń kręgosłupa odgrywa osłabienie mięśni grzbietu oraz mięśni posturalnych.

Efektami zastosowania terapii manualnej jest przede wszystkim uśmierzenie bólu, zwiększenie zakresu ruchomości, prowadzącej do całkowitego ustąpienia stanu zapalnego. Dodatkowo należy pamiętać o postępowaniu fizjoterapeutycznym rozciągniętym w czasie, edukacji pacjenta w celu zapobiegania nawrotom zespołów bólowych kręgosłupa.