Do Miechowa jak do Ziemi Świętej. Ale mamy dwie „polskie Jerozolimy”

– Bardzo dobrze, że nie tylko Kalwaria jest „polską Jerozolimą” – mówi Rafał Gralewski, przewodnik z Kalwarii. Ale właśnie to miejsce – jako pierwsze – było tak nazwane.

W Wielki Piątek pątnicy mogą więc pielgrzymować do dwóch „polskich Jerozolim” leżących na dodatek w jednym województwie. Jednak do Kalwarii przybywa w tym dniu średnio ok. 100 tysięcy osób. W uroczystościach w Miechowie bierze udział około 4 tysięcy.

– Kalwaria to miejsce wybudowane na wzór Jeruzalem. Na powierzchni 400 hektarów powstały liczne kapliczki, dla których inspiracją były budowle w Jerozolimie. Miechów ma natomiast Grób Boży – mówi Rafał Gralewski. Podkreśla, że pątnicy tak licznie przyjeżdżają do Kalwarii ze względu na organizowane tu Misteria Męki Pańskiej. – Kalwaria zawsze miała charakter bardziej ludowy – przyznaje przewodnik.

Ks. Mirosław Kaczmarczyk, proboszcz Parafii Grobu Bożego w Miechowie, zwraca uwagę, że w Wielki Piątek uroczystości koncentrują się na sacrum. Uważa, że istotne jest to, by zachęcać wiernych do modlitwy przy Grobie Bożym. – Już w każdy piątek o godzinie 15 jest odprawiana msza święta w Kaplicy Grobu. Przewidujemy też powołanie Bractwa Grobu Bożego. Natomiast ksiądz Jerzy Bielecki, rektor Niższego Seminarium Duchownego w Częstochowie, przygotowuje teksty do Godzinek do Grobu Pana Jezusa – wylicza ks. Kaczmarczyk.

Pierwszym krokiem do ożywienia ruchu pątniczego ma być Pielgrzymka Diecezji Kieleckiej pod hasłem „Z Maryją do Grobu Jej Syna w Polskiej Jerozolimie”. Wierni mają tu przybyć 17 maja. – Pragniemy też, by tu – z pielgrzymami z całej Polski – przyjeżdżali również księża, którzy są członkami Zakonu Rycerskiego Grobu Bożego – dodaje proboszcz.

Włodzimierz Barczyński, regionalista miechowski, na pytanie dlaczego do Miechowa – w którym jest replika Grobu nawiązująca do pierwotnej komory grobowej Chrystusa – wciąż w Wielki Piątek nie przybywają tak liczne rzesze pielgrzymów jak do Kalwarii, wyjaśnia, że wpływ na to ma kilka rzeczy. Przypomina, że pobożność bożogrobców – w wiekach świetności zakonu – mocno emanowała na chrześcijańską Europę.

– Pielgrzymowanie do Grobu Bożego w Miechowie, z racji możliwości uzyskania odpustu zupełnego, było traktowane na równi z pielgrzymowaniem do Ziemi Świętej. I jakkolwiek polityka nie powinna mieć żadnego wpływu na duchowość, tak w przypadku bożogrobców pewien jednak miała. Stało się to wtedy, gdy władza świecka zaczęła mieć wpływy na zarządzanie klasztorem.

Powoływano wówczas proboszczów komandatoryjnych narzucanych i wyznaczanych przez władzę świecką. Jednak, mimo osłabienia duchowości, działalność wpływowych duchownych i niektórych osób świeckich spowodowały, że zlikwidowano instytucję proboszczów koman­datoryjnych i znów proboszczowie byli wybierani przez zakon i zatwierdzani przez papieża – mówi Włodzimierz Barczyński.

Niekorzystny dla Miechowa i bożogrobców był wiek XVIII. Po rozbiorze Polski miasto znalazło się w zaborze rosyjskim. – Walczono ze wszystkim co polskie, z Kościołem również. Na początku XIX wieku nastąpiła kasata Zakonu Bożogrobców – przypomina regionalista.

Zauważa, że splot tych wszystkich wydarzeń spowodował osłabienie ruchu piel­grzymkowego. Zwraca też uwagę, że Kalwaria pozostała w centrum Galicji, a władze austriackie w mniejszym stopniu ingerowały w sprawy duchowe. – Tradycja pątnicza w Kalwarii była podtrzymywana, a pielgrzymowanie do Grobu Bożego w Miechowie, na pewien okres czasu, wręcz ustało – mówi Włodzimierz Barczyński.

W okresie międzywojennym trudna sytuacja ekonomiczna i gospodarcza sprawiła, że sprawy duchowości zeszły na plan dalszy. Kościół i zabudowania klasztorne popadały w ruinę. Z mozołem były remontowane. Po II wojnie światowej wznowienie tradycji pielgrzymowania do Miechowa utrudniała niechęć władzy ludowej do Kościoła.

– Ruch pątniczy do Sanktuarium Grobu Bożego został na nowo zapoczątkowany w latach 90. minionego stulecia. Istotnym wydarzeniem było zorganizowanie konferencji „Bożogrobcy w Polsce” przez Miechowskie Towarzystwo 1163 Roku. Przypomniano wtedy o ogromnych zasługach zakonników w szerzeniu kultu Męki, Śmierci i Zmartwychwstania Chrystusa. To właśnie bożogrobcy są twórcami liturgii Wielkiego Piątku – podkreśla regionalista.

Jego zdaniem jest szansa na to, by w Wielki Piątek i nie tylko – do Miechowa – zaczęło przybywać coraz więcej pielgrzymów.

Choć nie ukrywa, że będzie to trudne zadanie, szczególnie w dobie łatwej dostępności do miejsc, w których mocny nacisk kładzie się na rozwój turystyki religijnej. – Ale ukazujące się informacje czy organizacja wydarzeń takich jak na przykład Dni Jerozolimy zdecydowanie sprzyja zwiększeniu zainteresowania „polską Jerozolimą” w Miechowie – twierdzi Włodzimierz Barczyński.

MIECHOWSKIE TRADYCJE

WIELKI PIĄTEK W MIECHOWIE. Rozpocznie się o godz. 16 drogą krzyżową na krużgankach. O godz. 17 przewidziana jest liturgia. Po raz pierwszy pasję wykonają przedstawiciele Zakonu Rycerskiego Grobu Bożego w Jerozolimie i Opery w Bydgoszczy. Będzie im towarzyszył Chór Bazyliki Grobu Bożego. W procesji na krużganki dziewczęta, w białych sukniach, będą niosły na marach figurę Chrystusa. Po zakończeniu uroczystości rozpocznie się czuwanie w Kaplicy Grobu Bożego. Grobu będą strzegły straże.

WYJĄTKOWE MODLITWY. Na krużgankach znajdują się stacje drogi krzyżowej, przy których widnieją unikatowe teksty. Do dziś zachował się antyfonarz miechowski z 1562 roku, w którym znajduje się łacińska modlitwa. Odmawiano ją przy Grobie Bożym: „Wszechmogący, wieczny Boże, który chciałeś, aby Syn Twój umarł za nas i zmartwychwstał z Grobu trzeciego dnia daj nam sługom Twoim, którzy dla chwały Twojego Syna czcimy pamięć Świętego Grobu, abyśmy razem ze świętymi i wybranymi Twoimi stali się uczestnikami chwały Jego Zmartwychwstania przez Chrystusa Pana Naszego. Amen „ (tłumaczenie ks. dr Andrzej Gliński-Boksiński).

Napisz do autora:
[email protected]