Uchwała antysmogowa zmobilizuje urzędników

Radni chcą przyspieszyć wymianę pieców węglowych na ekologiczne ogrzewanie. Przygotowali kolejny projekt uchwały, który ma to ułatwić. Zgodnie z nim przedstawiciele gminy, którzy biorą udział w zebraniach wspólnot mieszkaniowych, powinni zawsze głosować za podłączeniem kamienicy do sieci ciepłowniczej i namawiać do tego innych mieszkańców.

- Mimo że walka ze smogiem jest priorytetem dla władz miasta, przedstawiciele gminy głosują tak, jak większość mieszkańców. Zasłaniają się obowiązującymi zarządzeniami i wytycznymi prezydenta. Chcemy, aby to zostało zmienione - podkreśla Robert Pajdo, radny PO, jeden z autorów projektu uchwały. Jego zdaniem urzędnicy, którzy głosują w tej sposób, działają wbrew polityce gminy.

Inspiracją dla takiego projektu uchwały stało się głosowanie w jednej ze wspólnot mieszkaniowych w Podgórzu. Mieszkańcy, którzy chcieli podłączyć się tam do miejskiej sieci ciepłowniczej, przegrali w głosowaniu, a przedstawiciele gminy, która ma udziały w tej kamienicy - nawet nie pojawili się na zebraniu.

Projekt uchwały będzie głosowany na najbliższej sesji Rady Miasta. Radny Pajdo chce, aby obowiązywała ona nie tylko w przypadkach podłączania do miejskiej sieci ciepłowniczej, ale także wtedy, kiedy mieszkańcy chcą się podłączyć do ogrzewania gazowego albo elektrycznego.

Jak nas poinformowała Reneta Krężel, rzeczniczka Miejskiego Przedsiębiorstwa Energetyki Cieplnej, w tym roku przedsiębiorstwo zarezerwowało 5,5 mln zł na działania związane z likwidacją smogu.

- Po opracowaniu mapy pieców na węgiel na terenie Starego Miasta i Grzegórzek wysłaliśmy w styczniu oferty podłączenia do sieci ciepłowniczej do 126 właścicieli kamienicy. Na razie dostaliśmy tylko kilka odpowiedzi - mówi Renata Krężel.
Do 15 kwietnia MPEC przygotuje koncepcję rozwoju sieci ciepłowniczej i będzie wysyłać kolejne propozycje podłączenia się sieci do właścicieli nieruchomości, ogrzewanych piecami na węgiel.

Kraków nie będzie drugim Dublinem, w którym na początku lat 90. był katastrofalny stan powietrza

Związek Stowarzyszeń Polska Zielona Sieć zaprosił wczoraj do Krakowa profesora Patricka Goodmana, eksperta w dziedzinie wpływu zanieczyszczenia powietrza na zdrowie z Dublin Institute of Technology z Irlandii. Profesor opowiadał, w jaki sposób Dublin - miasto o jednym z najwyższych poziomów zanieczyszczenia powietrza w Europie - zmienił się w miasto, w którym można oddychać pełną piersią.

- Na początku lat 90. w Dublinie, podobnie jak w Krakowie, był katastrofalny stan powietrza - dlatego że ogrzewano domy węglem - opowiadał profesor Goodman. - Z tego właśnie powodu każdego roku umierało kilkaset osób. Rząd, ponaglany przez Unię Europejską, pomógł przy wprowadzeniu zakazu sprzedaży, marketingu i dystrybucji tzw. dymiącego węgla. Nie przewidziano żadnego okresu przejściowego. To sprawiło, że bezpośrednio po wprowadzeniu zakazu zanieczyszczenie powietrza zmniejszyło się aż o 71 procent. Władze Krakowa także powinny przyspieszyć proces wymiany pieców - zwrócił uwagę ekspert.

Przysłuchująca się profesorowi Ewa Olszowska-Dej, dyrektorka Wydziału Kształtowania Środowiska Urzędu Miasta Krakowa, zauważyła, że stolicy Małopolski nie pomaga polski rząd, więc takiego błyskawicznego efektu jak w Dublinie osiągnąć nie sposób.

Polska dowolność

- W Polsce ciągle nie ma przepisów mobilizujących mieszkańców i zachęcających do zmiany sposobu ogrzewania - zauważyła dyrektor. - Jak na razie panuje dowolność i dobra wola mieszkańca. Dlatego już w latach 90. w Krakowie wprowadziliśmy program przyznawania dotacji na wymianę sposobu ogrzewania. Dopłatami do ekologicznego ogrzewania usiłowaliśmy mieszkańców zachęcić - tłumaczyła.

Profesor Goodman przyznał, że Irlandia sprzyja wprowadzaniu zakazu. Obecnie już 20 miast go stosuje, a władze kraju rozważają wprowadzenie go na terenie całej wyspy.
Tymczasem w Krakowie wprowadzony przez Sejmik Województwa Małopolskiego zakaz stosowania do ogrzewania paliw stałych wejdzie w życie dopiero w 2018 roku. Dla nowo powstających obiektów już obowiązuje.

Potrzebne pieniądze

Dyrektor Olszowska-Dej nie ukrywa, że największym problemem przy wprowadzaniu zakazu są pieniądze.

- Do tej pory na poprawę jakości powietrza w Krakowie mieliśmy niewielkie środki - mówi dyrektorka. - Sytuacja zmieniła się dopiero dwa lata temu, gdy do walki o czyste powietrze włączyli się również mieszkańcy (Krakowski Alarm Smogowy - przyp. red.) i organizacje pozarządowe. Od zeszłego roku magistrat dysponuje dotacjami z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska. Prezydent zdecydował się również na wzięcie 10 mln pożyczki na likwidację niskiej emisji. Dzięki temu już w 2013 roku Kraków dysponował kwotą ponad 20 mln zł.

W tym roku ta kwota będzie jeszcze większa - 27 mln zł na zmianę sposobów ogrzewania.
Przemysław Kalinka, ekspert ds. funduszy unijnych ze Związku Stowarzyszeń Polska Zielona Sieć, zauważa, że na realizację programu ochrony powietrza w Małopolsce potrzeba ok. 2,24 mld zł. Według niego dofinansowanie wymiany ogrzewania uzyskać będzie można z funduszy unijnych dla województwa na lata 2014-2010.

- Region powinien zabiegać o wsparcie z pieniędzy na poziomie krajowym w Narodowym Funduszu Ochrony Środowiska czy Programie Infrastruktura i Środowisko. Jednocześnie mieszkańcy powinni mieć maksymalnie ułatwiony dostęp do tych środków i ubiegać się o nie w systemie tzw. jednego okienka - dodaje Kalinka.

Trzeba ocieplać domy

Polska Zielona Sieć zwraca też uwagę, że projektom dotyczącym wymiany źródeł ciepła powinno towarzyszyć ocieplanie budynków i instalacja odnawialnych źródeł energii. - Nietrudno wyobrazić sobie sytuację, gdy większość ciepła wytworzonego przez ekologiczne ogrzewanie ucieka przez nieszczelne okna czy niedocieplone ściany, zwiększając niepotrzebnie koszty - stwierdza Przemysław Kalinka.