Belfer mówiący do młodzieży wyłącznie językiem literackim "to obciach"

- Dlaczego w "szóstce" tak bardzo dba się o język ojczysty?

- Powodów jest wiele. Nie bez znaczenia jest fakt, że naszej szkole patronuje Adam Mickiewicz. Chętnie odwołujemy się do jego dziedzictwa i spuścizny. Ponadto nasze liceum, jako jedno z niewielu w Krakowie, nie zrezygnowało z nauczania języka polskiego w zakresie rozszerzonym, dzięki czemu pod okiem fachowych nauczycieli nasi absolwenci rokrocznie uzyskują bardzo wysokie wyniki w olimpiadach, konkursach i egzaminach maturalnych.

- Jaki jest stan współczesnej polszczyzny?

- Często, niestety, mówimy byle jak, nie zwracając uwagi na formę. Ponadto większą wagę przywiązujemy do znajomości języków obcych niż własnego, ojczystego. Tymczasem i jedno, i drugie wydaje się być równie ważne. Paradoksalnie, ucząc się innych języków, nie zdajemy sobie sprawy, że ojczysty język poznajemy niemal przez całe życie.

- Czy, przysłuchując się rozmowom krakowian, można stwierdzić, że mają wiele do powiedzenia?

- Przysłuchiwanie się rozmowom innych łatwo pomylić z podsłuchiwaniem. A to już źle się kojarzy, może więc lepiej tak bardzo nie wsłuchiwać się w to, co mówią inni. Na szczęście mieszkańcy Krakowa nie mówią mniej od innych użytkowników języka ojczystego, co pozwala z optymizmem patrzeć w przyszłość. Język jest wyrazem ekspresji osobowości jego użytkownika, co czyni życie barwnym, czasem nawet zabawnym, zwłaszcza kiedy zdarza nam się popełnić lapsus językowy.

- Kto ma dziś największy wpływ na to, jak mówią Polacy?

- Z pewnością nie tylko rodzice lub nauczyciele, lecz także politycy, a nawet komentatorzy sportowi. Sądzę, że przede wszystkim jednak to media kreują szeroko rozumianą kulturę języka. Dzisiaj wykształcenie nie przesądza o nawykach językowych. Niekiedy nawet nauczyciel musi skorzystać ze zwyczajów językowych występujących kiedyś głównie w subkulturach, żeby skuteczniej dotrzeć do młodych ludzi. Belfer mówiący do młodzieży wyłącznie językiem literackim "to obciach".

Byłby on odbierany jako pewnego rodzaju egzotyczny dziwoląg lub nawet "wybryk natury".
Nie wolno nam przecież zerwać więzi międzypokoleniowej, a skuteczne komunikowanie się jest jej fundamentem. I w taki oto sposób język slangowy wykracza coraz częściej poza środowiska młodzieżowe. Choć nie ma słów niepotrzebnych i wiele wydaje się być dozwolonych, nie należy zapominać jednak o umiarze i zdrowym rozsądku.

- Co doradziłby Pan osobom, które chciałyby w przyszłości używać polszczyzny na mistrzowskim poziomie?

- Dużo czytać. Choć język polski do najłatwiejszych nie należy, kto czyta książki, mówi inaczej od kogoś, kto nie czyta w ogóle lub ogranicza się do przeglądania tabloidów donoszących głównie o wydarzeniach z życia celebrytów. Wpływa to, niestety, w niebagatelny sposób na kierunek rozwoju współczesnej
polszczyzny.

- Czyli spadający nieustannie poziom czytelnictwa książek nie jest bez znaczenia?

- Istotnie, niechęć do czytania książek, zwłaszcza literatury pięknej, wpływa na naszą nieporadność językową i sprzyja pojawianiu się w wypowiedziach wielu błędów, będących niekiedy również wynikiem dążenia do skrótowości języka.
Ekonomia okazuje się odgrywać równie ważną rolę w gospodarce, jak i w języku mówionym.

Pamięć o języku

Dwudniowe obchody Międzynarodowego Dnia Języka Ojczystego w Krakowie zorganizowało VI Liceum Ogólnokształcące im. Adama Mickiewicza. Święto obchodzone jest na całym świecie, a ustanowione zostało przez UNESCO 17 listopada 1999 roku. Poprzez tegoroczną uroczystość adresowaną do licealistów i gimnazjalistów krakowskich VI LO pragnie zachęcić do dyskusji o bogactwie naszego języka pisanego i mówionego.

Wśród wielu wydarzeń w "szóstce" zaplanowano m.in. spotkania z mistrzami języka ojczystego: poetką Ewą Lipską oraz kadrą naukową Uniwersytetu Jagiellońskiego i Uniwersytetu Pedagogicznego
(prof. Renata Przybylska, prof. Bogusław Dopart oraz prof. Tadeusz Budrewicz).