Szopki krakowskie i obrazy

Fragment szopkowo-malarskiej ekspozycji w Space Gallery FOT. WACLAW KLAG

Kurator wystawy, Robert Domżalski, student historii sztuki UJ, przypomniał z tej okazji historię szopki bożonarodzeniowej. Sięgając w głąb średniowiecza, wydobył pierwszą w historii szopkę stworzoną w Lacjum przez św. Franciszka z Asyżu i rozpowszechnienie tego zwyczaju na całą Europę (czyli świat) przez franciszkanów.

Wystawa w Space Gallery nie sięga aż tak głęboko. Wystawiono tu szopki krakowskie, które w tym kształcie narodziły się w XIX wieku, a ich pierwszymi znanymi z nazwiska twórcami są Ezenekierowie, porządna murarska rodzina, która budowanie miała w małym palcu i wprowadzenie w szopkową konstrukcję elementów starej architektury Krakowa nie było dla niej skomplikowane.

Robert Domżalski przypomina, że były dwa rodzaje szopek: niewielkie do stawiania pod choinką i duże, w których kolędnicy rozgrywali kukiełkowe obrzędy. Szopki współczesne, nawiązując do szopek pod choinkę, są okazałe i bardzo dekoracyjne. Takie właśnie stoją w galerii.

Tłem dla nich są obrazy z przełomu XIX i XX wieku - zimowe pejzaże i sceny rodzajowe osadzające barwny świat szopek w określonej aurze.

Doskonale współbrzmi z tematem wystawy obraz Edwarda Matuszczaka "Przed kościołem". Jeżeli ktoś rozpozna tam kościół na zasypanej śniegiem i wyraźnie skutej mrozem Obidowej w czas pasterki - pewnie będzie miał rację.

Jest piękny pejzaż zimowy Abrahama Neumanna i inne obrazy, które niekoniecznie dosłownie przekazują jednakże coś z ducha i aury tej szczególnej pory w naszym kalendarzu.

Malarstwo uzupełniają dyskretnie (na ile rzeźba dyskretną być może) "Kapliczki" i inne prace Barbary Zambrzyckiej-Śliwy.

Czyste w swojej geometryczności, monumentalne w rzeźbiarskim myśleniu formy z kamienia i drewna dopisują tej ekspozycji współczesność.