"Fabryki białka"

Badania Guentera Blobela pomogły wyjaśnić mechanizmy molekularne, będące podłożem kilku schorzeń genetycznych

Laureatem w dziedzinie medycyny został pracujący w USA niemiecki biolog molekularny Guenter Blobel. Profesor Blobel otrzymał nagrodę za odkrycie, w jaki sposób nowo powstające cząsteczki białek kierowane są na właściwe miejsca w komórkach.
     - Część białek, które są wytwarzane w komórce, pozostaje w niej na własny użytek, a część jest wydalana z komórki. Są to między innymi białka osocza krwi, wytworzone w komórkach wątroby albo śledziony. Badania profesora Blobela pozwalają zrozumieć, w jaki sposób odbywa się segregacja białek wytwarzanych w komórce - _wyjaśnia prof. Aleksander Koj z Uniwersytetu Jagiellońskiego, biochemik i biolog molekularny. - Białka przeznaczone "na eksport" mają specjalny peptyd sygnałowy, który zostaje obcięty podczas przejścia białka przez błonę. Białka wewnątrzkomórkowe też mają swoje znaki rozpoznawcze. Dzięki profesorowi Blobelowi dowiadujemy się, w jaki sposób białka są przekazywane na zewnątrz._
     Badania te mogą też mieć w przyszłości praktyczne zastosowanie. Poprzez manipulację genetyczną, będzie można spowodować, iż każde białko wytwarzane w komórce, będzie potem wydzielane. Ważne to jest np. przy produkcji hormonów.
     Odkrycie Guentera Blobela pomogło zrozumieć mechanizm powstawania pewnych chorób genetycznych. Prof. Blobel przed laty postawił hipotezę, że sygnał o tym, czy białko ma przejść przez błonę komórkową czy wbudować się w nią, jest zawarty w samej budowie tego białka. Przyczyną wielu chorób genetycznych, na które do tej pory nie ma lekarstwa, jest zaburzony transport białek w komórce. W przyszłości przy zastosowaniu terapii genowej będzie można leczyć te choroby. Jest też nadzieja na wyleczenie niektórych nowotworów powstających na tle genetycznym.
     Prof. Guenter Blobel ma 63 lata, pracuje w Uniwersytecie Rockefellera w Nowym Jorku. Przed 10 laty odwiedził Instytut Biologii Molekularnej UJ, gdzie mówił o swych badaniach, za które otrzymał Nagrodę Nobla. (MN)