Wieża samorządowa

   Miasto lokowane zostało na prawie niemieckim, a bezpośrednim wzorem był Wrocław, lokowany w roku 1242. - Na początku władzę w mieście sprawował wójt oraz ława, czyli organ sądowniczy - _tłumaczy Małgorzata Niechaj. - W roku 1264 po raz pierwszy w dokumentach pojawia się rada, czyli przedstawicielstwo mieszczan. Symbolem samorządu miejskiego była wieża ratuszowa. Powstała ona przed zbudowaniem właściwego ratusza. To na wieży był zegar, to tutaj trębacz ogłaszał ważne dla mieszczan informacje.
   Wszyscy mieszczanie zostali zwolnieni z podatków na 6 lat, natomiast kupcy przez 10 lat nie musieli płacić cła przy sprowadzaniu towarów. - _Te posunięcia sprzyjały rozwojowi gospodarczemu miasta. Lokacja to też zyskanie przez miasto nowej struktury urbanistycznej. Wytyczono nowy plac oraz szachownicę ulic, ale z zachowaniem dotychczas istniejących elementów - np. kościoła Mariackiego, kościoła św. Wojciecha, ul. Grodzkiej - mówi Małgorzata Niechaj.
   Pamięć o akcie lokacyjnym nie była zbyt żywa i mieszczanie nie świętowali kolejnych rocznic tej daty. Dopiero w 1691 roku rada podjęła decyzję o uporządkowaniu dokumentów miejskich, wtedy także postanowiono urządzić obchody 1000-lecia miasta, stwierdzając, że jego początki sięgają wieku VII i czasów księcia Kraka. Wydano też zbiór praw krakowskich. - Myśl o stworzeniu święta miasta podjął dopiero w okresie międzywojennym Jerzy Dobrzycki, który nie kierował się datą lokacji, ale faktem, że w czerwcu po mieście harcuje Lajkonik, obchodzone są wianki, abdykuje król kurkowy, więc to dobry czas na ściągnięcie do miasta turystów. Pierwsze Dni Krakowa obchodzono w 1936 roku, obszernie o ich przebiegu informowała krakowska prasa, z "Ilustrowanym Kurierem Codziennym" na czele - mówi Wacław Passowicz, dyrektor ds. naukowych Muzeum Historycznego Miasta Krakowa.
   Po wojnie obchody Dni Krakowa wznowiono w latach 50. W 1957 roku obchodzono hucznie 700-lecie lokacji. Do aktu lokacji miasta, jako powołania samorządu miejskiego, odwołał się po 1989 roku odrodzony samorząd, dlatego dziś święto miasta symbolizuje właśnie 5 czerwca. (WT)