Ponadto wielu skłonił do porzucenia pogaństwa i przyjęcia wiary [chrześcijańskiej], a samego władcę grodu podniósł ze zdroju chrztu świętego”. Tak o jednej z licznych wypraw wojennych Bolesława zwanego Krzywoustym pisał Gall Anonim.
Fragment ów przytacza Darius von Güttner-Sporzyński, historyk specjalizujący się w dziejach średniowiecza, wykładowca Uniwersytetu w Melbourne, w książce „Święte wojny Piastów” opublikowanej nakładem Wydawnictwa Naukowego PWN. Książka, wydana pierwotnie w języku angielskim i przeznaczona dla czytelnika anglojęzycznego, to ciekawe spojrzenie pierwsze wieki polskiej państwowości.
Autor skupia się na wojnach z sąsiadami, Pomorzanami, Słowianami Połabskimi, Prusami etc. wytaczanymi jeszcze przed pojawieniem się na granicach Polski Krzyżaków. Interpretuje je jednak nie jako walkę o utrwalenie i poszerzenie granic polskiej państwowości, ale jako element ogólniejszej wojny, Wojny Świętej, prowadzonej przez ówczesne chrześcijaństwo przeciw poganom (trzeba w tym miejscu przypomnieć o wydanym w roku 1095 wezwaniu papieża Urbana II do zorganizowania zbrojnej pielgrzymki do Ziemi Świętej dla wyzwolenia Grobu Pańskiego).
Interpretując przywołaną „Kronikę” Galla Anonima autor tej pracy zwraca uwagę na wyraźne analogie do opisów regularnych krucjat. „Według Galla Bóg jest po stronie chrześcijańskich Polaków i wspiera rycerzy Krzywoustego podczas wyprawy na Pomorze. To właśnie za sprawą Boga polskie oddziały odnoszą zwycięstwo. (…) Polscy rycerze mają wykorzenić błąd i bałwochwalstwo mieszkańców Pomorza, stwierdza Gall, co przywodzi na myśl zawołanie Radulfa z Caen [jednego z najsłynniejszych krzyżowców walczących w Ziemi Świętej]: Ta pielgrzymka to chwalebne zmaganie […], które wykorzeniło bałwochwalstwo i przywróciło wiarę” - pisze.
Dostrzegając również, przyznajmy, aspekt polityczny owych wypraw, konieczność zapewnienia spokoju na najeżdżanych przez pogan granicach, autor nie może (nie chce?) ustrzec się przed pewną ahistorycznością. Opisując, za Gallem, wspomnianych pogan jako barbarzyńców i wrogów chrześcijaństwa, wprowadza tak modne dziś pojęcia z zasobu poprawności politycznej: niechęci do „obcego” czy „innego”, takoż - obok aspektu religijnego czy politycznego - mające wyjaśniać genezę prowadzonych nie tylko przez Krzywoustego wojen.
Zachęcając do lektury tej ciekawej książki, szczegółowe spory i polemiki pozostawić jednak muszę, jako laik, w rękach profesjonalnych historyków…
Darius von Güttner-Sporzyński „Święte wojny Piastów”, Wydawnictwo Naukowe PWN 2017, 304 str.
WIDEO: Mówimy po krakosku - odcinek 15. Co to jest andrus?
Autor: Gazeta Krakowska, Dziennik Polski, Nasze Miasto
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
