Parabanki i firmy pożyczkowe wpędziły w spiralę długów tysiące Polaków. Ale zadłużają się w nich także samorządy. Część na potęgę. Krajowa Rada Izb Obrachunkowych podaje, że długi gmin w tych instytucjach zwiększają się o kilka miliardów złotych rocznie. Dziś zbliżają się w sumie do 80 mld!
Patologię obiecuje ukrócić obecny rząd. Poprzedni przeforsował tzw. ustawę antylichwiarską, która obowiązuje od kilku dni. Ma polepszyć sytuację klientów tych instytucji. - Ale też poprawić reputację samych firm, nawet kosztem strat finansowych - zapewnia Agnieszka Kłos, członkini zarządu Provident Polska.
Najbiedniejsi nadal cierpią
Nie brakuje jednak krytyków ustawy. Ostrzegają oni, że nowe prawo mimo wszystko uderzy w ludzi biednych i młodych, bo oni najczęściej biorą pożyczki na lichwiarskich warunkach. Eksperci krytykują ustawę zwłaszcza za to, że pominęła sprawę przyznawania pożyczek osobom bez elementarnej zdolności kredytowej.
Firmy pożyczkowe oferują pieniądze chętniej niż banki. Robią to też szybciej, ale zarazem drogo. - Ich interesy miały się nieźle, przynajmniej do tej pory, choć na rynku polskim jest ich mnóstwo, przynajmniej 100 - twierdzi Tymon Zastrzeżyński z portalu Pozyczkaportal.pl.
Największe z nich, jak Provident, Vivus czy Won-ga.com, na reklamy wydają ciężkie miliony, więcej niż niektóre polskie banki. W 2015 r. pożyczyły Polakom ok. 5,5 mld zł, przeszło dwukrotnie więcej niż w 2010 r. W efekcie ich dłużnikami staje się (co roku) średnio 1,5 mln osób.
W Biurze Informacji Kredytowej dowiadujemy się, że połowa z nich nie ukończyła 34. roku życia. Idą do firm pożyczkowych z powodu braku zdolności kredytowej. Poza tym młodzi często potrzebują niewielkich sum na krótki termin, a takie pożyczki banki rzadko oferują.
Prof. Elżbieta Mączyńska, szefowa Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego, zwraca uwagę, że nierówności społeczne dzielą Polaków na tych, którzy muszą brać pożyczki na lichwiarski procent, i tych, którzy mogą przebierać w bankowych ofertach na rozsądnych warunkach. - Biedniejsze rodziny muszą zaciągać kredyty na codzienne potrzeby, a jeśli banki im nie dają, to idą tam, gdzie je dostaną - mówi prof. Mączyńska.
Ustawą w parabanki
Ustawa antylichwiarska wprowadza maksymalny koszt pożyczki. Przykładowo: pożyczka o wartości 1000 zł udzielona na miesiąc nie może być droższa niż 283 zł.
Takie oprocentowanie to nadal w zasadzie lichwiarstwo, ale przed wejściem ustawy w życie było jeszcze gorzej. Jarosław Ryba, prezes Związku Firm Pożyczkowych, przyznaje, że wcześniej pożyczając 1000 zł w domu, po roku trzeba było oddać nawet 2200 zł, i to bez żadnych dodatkowych opłat. Te zaś, np. monity, koszty dojazdów do domu, mogły znacznie przekraczać kwotę samej pożyczki.
Nowa ustawa zastawia na nieuczciwe firmy pułapkę. Jeśli nałożą wyższy, niż pozwala im na to prawo limit kosztów pozaodsetkowych, wtedy będziemy mogli zwrócić kredyt bez żadnych odsetek. Problem w tym, co pokazują badania Fundacji Kronenberga, że umowę dotyczącą chwilówek przed podpisaniem dokładnie czyta tylko 24 proc. Polaków.
W ustawie określono maksymalną wysokość odsetek za opóźnienie w spłacie pożyczki. W skali roku koszty nie będą mogły przekroczyć 6-krotności wysokości stopy lombardowej NBP. Dziś to 15 proc.
Inny zapis ogranicza rolowanie pożyczek, czyli przedłużania terminu jej spłaty za dodatkową opłatą. Dotychczas firmy pożyczkowe umożliwiały klientom przesunięcie spłaty pożyczki, ale pobierały za to sowitą prowizję. Według nowej ustawy rolować będzie można raz na 120 dni.
Strefa Biznesu: Uwaga na chińskie platformy zakupowe
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
