Kazimierz Wiech: staram się zrozumieć potrzebę istnienia każdego gatunku owada, nawet komara

Bo z owadami nigdy nie wie się… Skąd pomysł na takie hasło?
Owady to najliczniejsza i najbardziej zróżnicowana grupa zwierząt. Poznaliśmy dotąd od strony biologicznej zaledwie kilka procent opisanych gatunków. A ile ich tak naprawdę żyje na ziemi tego zapewne nigdy się nie dowiemy. Skoro tak mało wiemy o owadach, to nie powinniśmy się dziwić ich zachowaniom, pewnie jeszcze nie jednym nas zaskoczą.

Czy owady to samo co robaki?
Nie lubię tego określenia, chociaż wiem, że wielu używa go od tak, z przyzwyczajenia. Są nawet portale internetowe dotyczące owadów wykorzystujące słowo robal, ale skoro w języku angielskim używa się potocznego słowa "bugs" - odpowiednika naszych robali, to ja nie widzę w tym nic złego. Znacznie gorzej jeżeli do owadów zalicza się kleszcze, a z taką pomyłką spotkałem się już wielokrotnie, a to przecież poważny błąd merytoryczny - w końcu kleszcze to... pajęczaki!

Które owady skupiają na sobie w tym roku szczególną uwagę?
Od kilku dni głośno na temat namiotników - tych niewielkich motyli - ciem, których masowe występowanie odnotowano w kilku podkrakowskich wsiach. Namiotniki pojawiają się bardzo licznie co kilkanaście lat, a wtedy ich obecność zauważy każdy widząc ogromne "namioty" z przędzy obejmujące nawet całą koronę drzewa. Ale nawet tak opanowane drzewa nie zamierają, na tak liczną obecność namiotników trzeba będzie poczekać kolejnych kilkanaście lat.

A czy komary będą nam w tym roku dokuczać?
Wszystko wskazuje, że tak. Mamy wilgotną wiosnę, a woda to dla larw komarów właściwe miejsce rozwoju. Pierwsze pokolenie komarów pojawi się jeszcze w maju, następne w lipcu, a jest także trzecie - późno letnie. Tak więc, jeżeli nadal będziemy mieli częste opady deszczu to i liczebność komarów wzrośnie. Pocieszające jest tylko to, że po suchym, ubiegłorocznym lecie niewiele komarów doczekało wiosny i aby osiągnęły dużą liczebność potrzeba będzie dłuższego czasu.

Których owadów Pan nie lubi?
Oczywiście (pewnie jak każdy) tych, które dokuczają. Z drugiej jednak strony staram się zrozumieć, a na wykładach wyjaśniać potrzebę istnienia każdego gatunku owada, nawet tak niechcianego jak komar. W końcu komary były tu, na ziemi, wiele milionów lat przed nami, pojawiły się zapewne w epoce dinozaurów, a ich rolą było przenoszenie chorób i redukowanie liczebności tych zwierząt, których był nadmiar. Zresztą rola każdego innego pasożyta czy drapieżcy jest podobna.

A potrafi Pan wskazać swojego ulubionego owada?
Jest ich wiele: zachwyca mnie różnobarwność motyli, metaliczny połysk kruszczyc i innych chrząszczy, jaskrawość ubarwienia kowala. Lubię owady siedzące na kwiatach i pozujące do zdjęcia. Zawsze podkreślam, że Natura stworzyła kwiaty nie dla nas tylko dla owadów i że jedne z drugimi tworzą najwspanialszą dynamiczną całość.  

Co ciekawego będzie się działo na tegorocznych Dniach Owada? Będą jakieś nowości?
Pokażemy wiele gatunków owadów zarówno krajowych jak i zagranicznych. Szczególnie zależy nam na przedstawieniu naszym gościom tego co żyje wokół nas, jest w zasięgu ręki, tylko my tego nie zauważamy bo najczęściej nie mamy czasu by przystanąć i skupić uwagę na roślinach, na ich kwiatach i na siedzących na nich owadach.

Planowana jest „owadzia kuchnia”. Jak smakują owady?
Każdy inaczej. Zachęcam do spróbowania, ale wcześniej do pokonania zbędnych uprzedzeń. W końcu jemy krewetki, a to (podobnie jak owady) także stawonogi. Na świecie zjadanych jest ok. 2000 gatunków owadów w blisko 50 krajach. I nie trzeba się dziwić. To przecież zwierzęta o dużej zawartości białka, łatwego do uzyskania i nie skażonego antybiotykami.

Bardzo dziękuję za rozmowę.

XVI Ogólnopolskie Dni Owada odbędą się na Uniwersytecie Rolniczym na Wydziale Biotechnologii
i Ogrodnictwa (al. 29 Listopada 54)w dniach od 3 do 5 czerwca 2016 r. Serdecznie zapraszamy!